Toplum Ve Tarih: Zerdüşler’in Kutsal Kitabı Avesta

onaçiklama

Asagida, bay M. Sirac Bilgin tarafindan hazirlanmis Zerdüst dininin kutsal kitabi Avesta’nin ilk kitabinin tercumesini yayinliyorum.

Zerdüştiler,Magular’ın Dini, Zarathuştra, Yezidilik; atese, günese,kopege taparlik,zindiklik gibi bilimsel veya dinsel nitelemelere ugrayan bu dine ait eski versiyonlari dogrudan tanimadan Enuma Elis’in,eski Sumer tabletlerinin,kutsal uç dinin ‘yaratilis’ versiyonlarini yerli yerine oturtmak zor olacaktir.

Simdiye kadarki incelemelerimizde,‘yaratilis’ anlatimlarini,genellikle "Sumer" adi verilen ‘karabas’li toplulugun tarafinda durarak ,onlarin kavramlariyla dinlemeye ve anlamaya çalistik.Bunu anlatanlar,esas olarak Sami topluluk atalari idi ama,anlattiklari donemlerde eski iki ana çizgi,iki ana ayrim uzerinde ortaya çikan yaratilis anlatimlari giderek uzlasma,butunlesme içine girmisti.Fakat yine de eski temel ayrimlarin izleri kavramlarda bulunmaya devam ediyordu.Ornegin onlar, “Ademoglu kizlari,goksel varliklarla evlendiler..bu kizlar,goksel,ejderha varliklar dogurdular’ gibi ayrimlar yaparak aktardiklarinda,burada anlatilanin erken Sumer-Sami kokenli topluluk yapilanmasi oldugunu;bir tarafta ‘topraktan’ yaratilmis ‘Ademogullari’,ote yanda ise ‘Atesten’,’gokten’ yaratilmis varliklar bulundugunu;anlaticilarimizin "goksel varliklardan,melek veya cinlerden" “havva”yi alirlarken,onlara da kendi Inanna veya Istar'larini (onun temsilcisi olan kizlarini) vermis olma olgusunun bir aktarim versiyonunu ogreniyorduk.

Zerdusti din kitaplari,iste bu yapilanmaya iliskin anlatimi,tam olarak,islam’in atesten yaratilmis saydigi "Seytan"inin tarafinda durarak dile getirilir.Seytan,burada Dumuzi/kiszidum da,Gilgamis/Enkidum da,Habil/Kabil'de,kendini insan sayanlarin temsilcisinin karsisinda durandan baskasi degildir..Bir taraf ona 'seytan' der, ama soz sirasi seytan'a geldiginde,seytan seytan olmadigini,seytan olanin tam karsisindaki oldugunu anlatir.Tanri Adem'i yaratip da,seytani'in ona secde etmesini istediginde,seytan'in tanriya kukremesi,kendisinin "toprak'tan yaratilmislardan" daha onceki bir donemde ve atesten yaratildigi için "Adam"dan daha ustun oldugunu ilan etmesi,gerekçesiz bir ovunmeye dayanmiyordu.. "Ates" kultunun mezopotamya toplumlarinda ne kadar derin bir etkisi oldugunu,kutsal dinlerin incelenmesinde Abraham ve Musa'ya "ates olarak,ates haliyle" gorunen tanri biçimlenmesinde;hiristiyanligin "insanligi" atesle vaftiz etmek uzere gonderilmis "mujdeci" Isa'sinda;"kutsal ruh","ruzgar","ziya","nur",'isik',mum yakicilik, 'avrupa aydinlanmaciligi' ,olimpiyat mesalesinde.. izlemeye çalismistik.Islam içindeki mezheplerde de 'ates' tapinmaciliginin etkileri kavram ve uygulamalarda bektasi kandillerinde,alevi pirlerinin atese iliskin maharetlerinde,nevruz atesi'nde izlenebilir...Butun bunlarin gerisinde de, Islam'in 'ates' ve cehennem ile iliskilendirdigi 'seytan'imiz bulunuyordu...

Dogal olarak,kendini kendisini anlattigi zaman,bu ''seytan"imiz, kotu bir varlik oldugunu hiç bir sekilde kabul etmez.Tersine,buradaki anlaticimiz olan ve 'seytan' diye tanidigimiz temsilci, asil seytan'in ,bizzat 'Adem' olarak tanidigimiz varlik oldugunu,ustelik gerekçelendirerek anlatir.Cunku farkli iki tarafin anlatiminda seytan ve insan,karsilikli olarak hep yer degistirmektedir.

Seytan'in anlatiminda,seytan,kendi degil,karsisindaki 'insan'dir ve iki toplumun içiçe kaynasma sureci,cift baltanin,tek baltaya,cift kilicin iki agizli tek kilica donusmesi sureci içinde,seytan bizzat insanin içindeki ikilik,'karsitin' temsilcisi olarak içsellesir.Bu,her toplum birimin 'iyi' veya 'helal'lerinin,karsi toplum birimin dini inancinda 'kotu' veya 'haramlari' olarak bir 'tek'lik içinde butunlesmesi surecinden baska bir sey degildir..

Zerdusti din kitabi,bu bakimdan tarihi,eski toplumun Tufan adi verilen kutsal yamyamlik edimini,'cehennem'i,iki toplumun karsilikli evliligini,birbirinden kesin olarak ayristirilmis ve genel olarak birbirinin ziddi olan gunah ve arinma turlerini,kutsal totem varliklari ( ‘kizil solucan’, totem kopek,kutsal boga,esek,horoz gibi ayrintilari Enuma Elis’te daha rahat gorme olanagi bulacagimizi sanirim),eski toplum birimlerin bir sistem dahilinde ayristirilarak bir ittifak duzeni içinde duzenlenmesi surecine bagli olarak aktarir.Ister istemez bu kitap,butun olay ve olgulari, ‘toprak’(Sumer) karsisinda ‘gok’un(Sami,Elam,Hitit,Asur... atalarinin),’su’ karsisinda ‘ates’in yanindan bakarak anlatan bir kitaptir.Yazili hale getirilisi,otekilere gore daha yeni olmus olsa bile,anlattigi olaylar bakimindan,en erken donemlere kadar geriye giden yanlar tasimaktadir.

Bu kitap elbette,eski tarihi, tipki Babilliler gibi, Hititliler gibi, Asurlular gibi anlatamaz.Cunku,Sumer karsisinda yer alan ittifak toplumu olarak erken Semitler,‘yaratilis’tan bir sure sonra kendi içlerinde ayristirilmaya baslamislardi."Baslangiç" anlatimi bu topluluklarda genel bir ortak ifade duzenegi ne dayansa da, bir sure sonra,artik her toplulugun yeni ayrisma,ve bu tur ayrismalara dayanan yeni ittifaklar içinde donusen ozel dini egilimleri de sekillenmeye,farklilasmaya baslar.Bu nedenle ortak "ates" tapinmasi noktasindan yola çikanlar, tek bir dini çizgi içinde ele alinamazlar. Musevilik, hiristiyanlik, siilik,alevilik,bektasilik gibi kaynaklarinda ates kultu bulunanlar arasindaki paralellikler kadar,ayrimlar da vardir.Benzer sekilde ,Yezidilik dini de,oteki ates/gunes kultleri ile bir ve ayni degildir.

Ote yandan,Sumer adi verilenler ile Sami etnik kokenli toplum birimler ,birbirleriyle oldugu kadar,birbirlerinin disindaki,Iran Elamlariyla,Ermeni atalari olmasi gereken Urartulularla,Iran/Afganistan arasi bolge topluluklariyla,Guti adi ile tanidigimiz ‘daglilar’la da ittifak kurmaliydilar ve kuruyorlardi da.Bu topluluklarla her ittifak,eger oncesi yok ise,bu topluluklar tarafindan “yaratilma”,”varedilme”nin bir versiyonu olarak kabul edilir ve aktarilir.Bu donemin varedis biçiminin insan ve daha sonra hayvan/bitki kurban sunumlariyla gerçeklesebilecegini yeterince gormus bulunuyoruz.

Bize ulasan yaratilis anlatimlari,surecin farkli noktalarina iliskin yanlari da tasiyor olan,fakat en eski erken sumer-sami ittifakinin ana çizgilerini tasiyan bir aktarimdir.

Ates gunes kultunun izlerini surebilmek bakimindan,eski toplumlarin ‘ates’/gunes’ kavramlarini tanimak,An,Utu,Tan,Od,Alev,Sam... gibi kelimelerin etimolojik izleri saptamak, dinsel çizgilerin takibini kolaylastirabilir.Enuma Elis’in,Babil tarafindan kullanilan versiyonu alan Asurlularca da neredeyse oldugu haliyle kullanilmisti,fakat butun bu versiyonlarda oteki olaylar benzer sekilde aktarilsa da,"Marduk" ifadesi yerine “Assur” ifadesi geçirilmisti.Bu basit bir kopya çekis olamaz.Topluluklarin dini egilimleri oyle kolayca degismez ve bir kaç kisinin çabasiyla degistirilemez.Sadece Assur’un o siradaki zayifligindan ve kabul zorunda kalmasiyla açiklanamaz.Ustelik Assur,o sirada hiç de zayif degildir.Bu onlarin ortak bir erken tarih kokenine sahip olan giderek ayrismis topluluklar olmasina bagli olmaliydi.

Simdiki Islam’in mezhepleri içinde,tarihteki zayifliklarindan oturu,bir dizi eski dini egilim kalintilari,‘seytani mezhep’ler de yer almistir.Fakat sureç içinde bu mezhepler,tipik islamcidan daha fanatik islamci oluyorlar.Veya baskilar karsisinda,sekil veya soylem degistiriyor,ornegin Yezidiligi,musluman Yezid’in takipciligine baglayarak açiklama zorunda kaliyorlar ki,genellikle bu tur baglantilarin en kuçuk bir gerçekligini bulmak zor.Amerika veya Afrika'da hiristiyanlastirilan yerlilerin,Nasirali Isa'yi kendilerine benzettikleri hiristiyanlasma surecine benziyor bu.Alevilik de oyle aslinda..Alevilik’in ardinda, "Ali" ile olan kelimesel benzerligine siginmis ayri bir tarihsel din sozkonusudur aslinda.Su siralar,aleviligin islamin içinde mi,disinda mi oldugu tartismalari hiç de gerekçesiz ortaya çikmis sayilmaz..Iran’in butun tarihte neden çok guçlu bir merkez,dini merkez olarak varolabilmis oldugu gibi noktalari yeterince tanimadan Sii’ligin suudi muslumanliginin ne olcude 'içinde' olabilecegi noktasini açiklayabilmek mumkun degildir.

Dinin kaynaklarini anlayabilme çalismamizda,pek acelemiz yok zaten.Binlerce yildir surmekte olan bir fenomeni,zamanimizin tanri tanimazliginin ilkel biçiminin, ‘uydurma’ dedigi,kaynaklariyla fazla ilgilenmedigi din konusundaki çalismamizi, elimizde adeta kuçuk bir mala ile binlerce donumluk arazide kazit çalismasi yapiyormus gibi itina ve sabirla surdurmekten baska çare yok.Fakat,inaniyorum ki,adim adim,fakat ogrendikçe bilgisel susamisligi artiran bu çaba surmeye devam edecektir.

Atese taparligin bir turunu olusturan “magu rahipligi” sistemini ve kavramlarini eski Sumer tabletlerinde de buluyoruz.Orada Magu rahiplerini ,ticaret bagintisinda ”magur teknelerini” gormustuk.Bay Kramer ve otekilerin basbayagi ‘tekne’ olarak kavradiklari bu yapi, ticari kervanlarin basinda tasinan “magularin dini tahteravani” gibi bir sey olmaliydi.Sumer uzmanlarina bakarsak,butun Sumer-Akkad topraklari,”koca koca gemiler”in girip çiktigi Istanbul bogazindan daha yogun bir trafige sahipti..Gelgelelim,Nippur’da,Uruk’ta ve oteki yerlesimlerde hangi denizin ve hangi deniz tasimaciligina uygun sularin bulundugu hep bir muamma olarak kalmistir.O koca karinli gemilerin hangi limanlara yanastigi bir turlu açiklanmaz ama,ezberledigini yinelemekten pek hoslanan akademi çevrelerimiz,yinelemeyi bilim sanirlar ve bu tur uzmanlarimiz Gemiler’i Habesistandan’dan,Hindistan’dan getirseler de,bu gemilerin Nippur’da nasil yanastiklari,onlarin bildigi ve fakat henuz bize açiklamadiklari bir sir olarak durmaya devam eder...

Sumer tabletlerinde “Martu”larin “olulerini gommedikleri”,”evleri olmadigi”, “çig et yedikleri” gibi ifadeler bulundugunu da biliyoruz.Bunlar,goçer-çoban topluluk tanimlariydi.Ekteki zerdust kitabinda bu noktalarda oldukça bol ve ilginç açiklamalar buluyoruz.Olu kultu ve ya 'kopek' kavrami,kadin erkek kutsal fahiselik yapisi gibi artik tanidigimiz temel bir dizi kavrami,dini anlatimlar içinde bulup çikarabiliyoruz.

“Magu” veya “magur” okunuslu kavramin,hiristiyanligin “agug”/magug’u ve islamin “ecuc/mecuc” tanimlariyla iliskisi bulunuyor gibi gorunmektedir.

Degerli bir çalisma yaptigi kusukusuz olan bay M. Sirac Bilgin,konuyu daha çok ‘kürtlerin atalarinin mali’ seklindeki bir perspektife uygun ele alarak darlastirmistir. Ates/günes tapimciligi kendi içlerinde ayrisan bir dizi eski toplumun inancinda temel bir yer tutmustur.Hitilerden Asurlara,Babilden Farsi topluluklara kadar yaygin bir ozellik gosterir ve gunumuzde musevilik,hiristiyanlik,sii’likteki etkilerini incelemelerimizde saptamaya devam ediyoruz zaten.Erken Sumer ve akadlar konusunda yeterli olmayan bir çalisma bu alanda yapilacak yorum ve açiklamalarin son derece sorunlu olmasina yol açar.Bu nedenle bay Bilgin’in yorum ve açiklamalarini yayinlamiyorum.Onun Avesta çevirisini yayinliyor,fakat yorumlarini çikariyorum.Içlerinde açiklayici bilgiler olanlari,ilerde belki ek halinde duzenleyebiliriz.

Safa Kaçmaz.

M. Sirac Bilgin’in açiklamasi:

Aryan Mitolojisi ve bu mitolojinin Med Kolu ile ilgili çalışmalarımda bu kez en önemli kaynak kitap niteliğindeki Avesta’yı, çeşitli İngilizce kopyalarını karşılaştırarak tercüme edecek ve yorumlayarak okuyuculara sunacağım. Kürtler’in uzak atalarının mitolojik değerlerini aktaran kaynaklardan kısmen yaşayabileni olan Avesta Külliyatı’nı size tercüme ve yorumları ile birlikte sunmakla; artık ”kolay ulaşılır kaynak sıkıntısı”na da son vermeyi umuyorum.

...

Zerdüştiler’in Kutsal Kitabı Avesta’da yer alan metinlerin gerçek anlamı, Batılı Bilim Adamları konuyla yakından ilgileninceye kadar, bu kitapları kutsal ilan eden insanlar tarafından bile bilinmiyordu. Dolayısıyla; rönesans deneyinden geçmiş olan bu gibi ülkelerde ”fikri hür” olarak yetişmiş bilim adamlarının Avesta’ya ulaşmasına bir ”keşif” gözüyle bakmamak büyük bir haksızlık olurdu. Fakat Batılı Bilim Adamları Avesta’yı incelerken yine de -bilgi eksikliğinden olsa gerek- Kürtçe’yi hesaba katmamak suretiyle gözardı edilemez bir hata yaptılar. Bu araştırmacılar İranî Uluslar söz konusu olduğunda hep sadece ”Persler”i söz konusu ettiler. Dil olarak da sadece Persçe’yi incelemeyi yeğlediler. Diğer İranî Diller gözardı edildi. Oysa Kürtçe ve bilhassa Kürtçe’nin Zazaki ve Hewramani lehçelerinin hesaba katılması, araştırmacılara hem Avesta’nın orijinal coğrafyasının tayininde, hem de Peygamber Zarathuştra’nın kimliğinin belirlenmesinde paha biçilemez bilgiler sağlayacaktı.

Hermippos yazılı Avesta konusunda en açık tanıklık yapan Grek yazarlarından bir başkasıdır. Yazar, ”Magular hakkında” adlı bir de kitap yazmıştır. Buna göre Zarathuştra 2 Milyon dize compoze etmişti. Hermippos bu kitapları tek tek tetkik ettiğini söyler ve herbirinin içeriğini de kaydeder (bunları Pliny’den öğreniyoruz). Grek yazarları arasında daha az dikkat çekici benzer başka iddialar da vardır. Arap Tarihçi Abu Cafer Attawari; Zarathuştra’nın kitaplarının 12 bin öküz derisini (Parşömen kâğıdını) dolduracak kadar bir büyüklükte olduğunu ısrarla vurgular. Tradisyonel Zerdüşti kaynaklarında ise; Kutsal Kitab’ın Ahura Mazda tarafından Peygamber’e indirildiği, onun da bu emaneti Kava Vistaşpa’ya verdiği ve bu ilk Zerdüşti kralın da onu Jamaspa vasıtasıyla yazılı hale getirdiği kaydedilir. Fakat bu kitabın hangi alfabe ile yazıldığı ve akibetinin ne olduğu meçhuldur. Pausanius (M.S.180) adlı bir Grek seyyahı; ”ateşe tapan Magular”dan bahsederken, bunların kendi mabetlerinde, Grekler tarafından bilinmeyen bir dilde tanrıya ilahiler söylediklerini ve bunları bir kitaptan okuduklarını kaydeder.

***

Arap-İslam yazarlarından bazıları, Zarathuştra ve kitabı konusunda çok ciddi sayılabilecek bazı açıklamalarda bulunurken, diğer bazıları ise propaganda amaçlı haraket ettikleri için, ”araştırma” adı altında sundukları ürünleri, basit birer karalama vesikası niteliğindedir. Bu tip araştırmacılar bize fayda sağlayacak ciddiyette değildirler. Ama yine de Zarathuştra tarafından yazılmış olan -uyduruk da olsa- ”Avesta” veya ”Aşta” adlı bir kitaptan bahsederler. Bu da; Bahdiniler’in kutsal kitabının yazılı halde bulunan şeklinin bunlar tarafından da görüldüğünü anlatması bakımından önemlidir.

Arap yazarlarından Masudi (M.S.943), Zeraduşt’un (Zarathuştra’nın) kitabı hakkında şu ilginç notları düşmüş: Zeraduşt’un yaptığı ilk kitap Avesta’dır. Farslar bu kitabı anlayamıyorlardı. (Bunun üzerine) Zeraduşt bu kitap için bir yorum (kitabı) yazdı, onlar (Farslar) buna Zend dediler. O, ayrıca bu yorumun da yorumunu yazdı. Farslar buna Pazend dediler. Zeraduşt’un ölümünden sonra Farslar bu yorumların yorumunu ve kitabın genel bir izahatını da kaleme aldılar. Buna ise Yazdah adının takmışlardı. Masudi’nin bahsettiği bu ”Yazdah”, günümüzde varlığını sürdüren Avesta’nın üçüncü ”cildi”nde yer alan ”Yaştlar”dır. Mesudi bir de Müslümanlar’ın ”kâfir” anlamında kullandığı ”Zendıq” veya ”Zındıq” kelimesinin kökenini de araştırmış. Bu kelime esas olarak Zend’den geliyor. Bilindiği gibi (diyor Masudi) Zend, sadece gökten inenin (yani Avesta’nın) bir yorumundan ibarettir. Farslar, Avesta’ya muhalif olan dini görüşler öne sürenlere Zendıq diyorlardı. Çünkü o, kendi imalatı olan ”zend”i, Kutsal Kitab’taki metnin önüne almıştır. Bilindiği gibi Zarathuştra’nın yaşadığı dönemle ilgili olarak da en isabetli bilimsel tahlili yapan da Masudi idi.

Şahrastani (1086-1153), ”kitâb-ul-milal wa na’hal” adlı eserinde, dinlerdeki mezhepleri ve tarikatları inceler. Tabari (M.S.923), Dimişqi (M.S.1327’de ölmüştür), İbn Fozlan, İbn al-Athir gibi pekçok Arap yazarları Zarathuştra’yı ”putperest”, ”sahte peygamber” veya ”aşta” adını verdiği anlaşılmaz bir kitap yazmış olan bir sahtekâr olarak nitelerken, Şahrastani objektiviteden (mümkün olduğu kadar) sapmadan, Magular’ın Dinini anlatır. Bu büyük İslam yazarı Muguları da tıpkı Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar gibi ”Ehl-i Kitab” olarak niteler. Onları kendi yazdıkları kitaplara inanan Brahmanlar’dan ve Yıldız-tapıcıları olan Sabiiler’den ayrı bir kefeye koyar. Şahrastani; bu kitabında Avesta’nın yazılı bir şekilde bulunduğunu kaydettiği gibi; ”Magu Dini”nin; ruhun başka varlığa geçeceğine inanan mezhebi; Mazdaklar’dan, Gayo Maratan (Gayomarthiyah) mezhebinden ve Zervanitler’den de bahseder.

Yukarıda saptadığımız görüşlerin ışığında, M.S. 650 Yılı’ndan İran’a hakim olan İslamlar’ın orada yazılı halde bulunan Avesta ile karşılaştıklarını anlıyoruz.

Zerdüştiler’in en önemli dinsel kitaplarından biri olan Dinkard’da; Sassaniler döneminde varlığını sürdüren Avesta’nın 345.700 kelime içerdiği kaydedilir. Avesta’nın yorumu olan Zend ise 2.094.200 kelimelikti. Arap istilasından sonra bugün elimizde kalan Avesta’nın sadece 83.000 kelime içerdiğini düşünürsek, Zerdüştiler’in bu Kutsal Kitab’ının Arap istilası sırasında uğradığı tahribatın boyutunu daha iyi anlarız.

vendidad ve avesta’daki yeri:

Orijinal Avesta’nın Zarathuştra’ya 21 Nosk halinde indiğine ve Yathâ ahû vairyô diye başlayan kutsal dizelerde yer alan her sözcüğün bir Nosk’a anahtarlık ettiğine inanılır. Mazda Dini’nin Hak Kitabı, vermek istediği mesaj itibariyle önce üç büyük bölüme (bangışnu) ayrılmıştır. Bu bölümler; gâsânu, dâd ve hâdak-mânsarik’tir. Bunlardan gâsânu, Gathalar demektir. Yani bunlara bir yerde dize denebilirse de, ”gâsânu” yine de dize’den ziyade ”Gathalar” anlamına gelir. İşte Kutsal Kitap eski Avesta’yı oluşturan bu 21 Nosk’tan (veya Nask) 7’si yukarıda aktardığımız ayırımda genel Gatha bölümünün içinde (gâsânu’nun içinde) yer alır. Kısaca; 21 Noskdan 7’si Gatha’dır.

Bu Nosklar’ın adları şöyledir (parantezin içindeki isimler, Ahuna-vairya’yı oluşturan ve noskların bir nevi adı niteliğinde olan her sözcüğünden biridir, ki buna Kutsal Formula denilir): Stud-yaşt (Vâstârem), Sûdkar (Yathâ), Varştmânsar (Ahû), Bago (Vaıryô), Vaştag (Mananghô), Hâduxt (Dadat) ve Spend (Angheuş)..Noskların ikinci grubu 'Dâdlar'dan oluşur. Dâd; ”Kanun” anlamına gelir. Bunlar; dünyevi malumat ve dünyevi görevlerdirler (bunlar da aynı şekilde malumat ve görevlerin kendileridirler). Dâdlar, yargıçlar (dâdık’lar) için düzenlenmişlerdir. Dâdlar da tıpkı Gathalar gibi, Kutsal Kitab’ın Yedi Nosk’unu içerirler, şöyle; Nikâdûm (Xşathremça), Ganabâ-sar-nigad veya Dubasrujd (Ahurâı), Hûspâram (Â), Sakâdum (Yim), Vendidad (Dregubyô), Çıtradâd (Şyaothnanâm) ve Bakân-yaşt (Mazdâi). Hâdak-mânsarik, Avesta’daki hadha-mãthra’dan türetilmiş olup, ”ilham edilmiş sözler” anlamına geliyor. Burada geçen mãthra, Mãthra Spenta diye bilinen Yazata’dır. Daha önce de açıkladığımız gibi bu Yazata, Ahura Mazda’nın Ruhu olarak da biliniyor. Bu gurup Nosklar ilk iki gurup, yani; ruhsal ve dünyevi olanlar (gathalar ve Dâdlar) arasında kalan (bölgedeki) informasyonu kapsarlar. Şu Nosklar’dan oluşurlar: Dâmdâd (Athâ), Nâdar (Ratuş), Pâgag (Aşât), Rado-dâd-aitag (Çhit), Barış (Haçâ), Kaşkisrôbô (Vangheuş) ve Vıştasp-sâstô (Dazdâ)..

İşte bizim konumuz olan Vendidad’ın, Dev Avesta kompozisyonunun içindeki yeri budur. Zerdüştiler Vendidad’ı, Kutsal Kitab’ın bozulmadan muhafaza edilebilmiş olan tek nosk’u olarak kabul ederler. Diğer bütün nosklar, çeşitli düşmanları tarafından -en aşağısından- dörtte üç oranında yok edilmiş bulunuyorlar. Ancak eklemeler ve çıkarmalarla da olsa Vendidad gerçekten günümüze kadar ulaşabilmiştir. Fakat gerçekler bize gösteriyor ki; bu dev eserin de bazı kısımları orijinalinden biraz daha gençtir. Vendidad’ın yaşının yine de M.Ö. 500’lü yılların altına pek inmediği araştırmacıların ortak kanısıdır. Ama yine de bazı ekstrem yazarların onu M.Ö. 120 yılına yerleştirdiğini bilelim.

Günümüzdeki yaşayan Vendidad, Fargard denilen küçük bölümlerden oluşur. Bunlar 22 tanedir. Bu fargardların yapısal incelenmesi, bunların eş zamanlı olarak yazılmadığını ve aynı yazar tarafından kaleme alınmadığını açıkça ortaya koyar. Bazı bölümleri o kadar eskidir ki, bu bölümlerin Peygamber’in ölümünün üzerinden en fazla 100 yıl geçtikten sonra (veya böyle bir süre içerisinde) şekillendiği kesindir. Fakat elimizde bulunan ana gövdenin büyük bir kısmı, çok önemsiz törenlerin ve geleneklerin tarif edildiği bazı ”tuhaflıklar”la doludur ki bu bölümleri Peygambere veya onun herhangi bir takipçisine bağlamak olanaksızdır. Fakat bir bütün halinde, bazı kısımları kaybolmasına rağmen Vendidad Zarathuştracılar’ın, özellikle Zaratuştracı rahiplerin asırlarla ifade edilebilecek bir süre içerisinde şekillenen bir yapıtıdır. Bu yapıtın ucu bir yerde Zarathuştra’nın kendisine de dayanıyor olabilir. Fakat sonraki dönemlerde, peyderpey eklenen bölüm ve yorumlarla -ki bunların çoğu biribirleriyle çelişiyorlar- kitap, Med Mitolojisi’ndeki bazı (ilkel) dinsel kuralların yeraldığı karmaşık bir strüktüre kavuştu. Kaybolan bölümlerin yerini zamanla direkt olarak Zend denilen yorumların alması, işi daha da karmaşıklaştırdı.

Vendidad’ı eğer içeriği bakımından bölümlendirirsek, üç ayrı Vendidad’la karşılaşırız (soyut anlamda). ”Birinci Vendidad”, ilk üç Fargard’dan oluşur. ıçeriklerine bakıldığında Vendidad’ın bu Fargardları’nın gerçekten çok eski oldukları görülür. Bunlar, Aryan ve Med Mitolojileri’nde yer alan efsanevi olgu ve olayları ele alan bölümlerdir. Bence Vendidad’ın asıl orijinal Fargardları, son dört Fargard ile birlikte bunlardır. Bu ”bölüm”ün I. Fargard’ında yer alan ”Ahura Mazda’nın ilk yarattığı 16 ülke”, araştırmacılar tarafından çok tartışılmıştır. Bu bölüm, bilhassa son 20. tarafından bilhassa Zarathuştra’nın -eğer deyim yerindeyse- ulusal kimliğinin irdelenmesi için kullanılmış, çeşitli sonuçlara varılmıştır. Bu bakımdan okuyucuların bu bölümü ve sunduğum yorumları çok dikkatle ve eleştirici bir gözle okuyacaklarını umuyorum. II. Fargard’da Yima efsanesi tüm yönleriyle ele alınmıştır. İsrail kaynaklı dinlerin (Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam’ın) Nuh menkibesinin orjinal kaynağı olan Yima efsanesi de çok tartışılmıştır. Bu efsanenin Nuh menkibesi ile mukayesesi, efsanenin vermek istediği mesaj ve bunun ışığında Aryan Mitolojisi’nin dayandığı felsefi temeller araştırmacıları az heyecanlandırmış değildir. Bu bölümün de okuyucu tarafından dikkatle takip edileceği kuşkusuzdur. Yeryüzünü anlatan ve (yaşayan bir varlık olarak) dünyanın hoşlandığı ve hoşlanmadığı şeyler hakkında tesbitlerin de çok büyük bir önem arzettiği açıktır. Yaradılış ile menkibenin parçalar halinde sunulduğu bu bölümün dikkatle irdelenmesi halinde o zamanın düşünce sistemi ile ilgili ipuçlarını yakalayacağı muhakkaktır. Hele tarımın kudsiyeti ile ilgili bölümler ilginçtir.

İkinci kısım Vendidad’ın temel işlevi olarak kabul edilen konuları işler. Yani Vendidad’ın IV. Fargard’dan, XVII. Fargard’a kadar olan bölümleri dinsel düzenin kurallarını, bu konuda yapılan törenleri ve aynı çerçeve içinde varolan gelenekleri ele alır. Bazıları okuyucuya çok ters gelebilecek olan bu tür kuralların 2500 Yıl öncesine ait olduğunu unutmadan okursak, onları anlayacak ve Medya’daki bazı dinsel kurumları daha iyi anlamış olacağız.

Vendidad’ın üçüncü kısım olarak nitelenen bölümü; karmakarışıktır. Bu bölümde ele alınmış olan en önemli bölümler, tababetle ilgili Fargardlar’dır. Araştırmacıların önemli bir bölümü, bunların Avesta’nın kayıp olan tababetle ilgili bölümlerinden arta kalmış gibi görürler. Benim de inancım bu yöndedir. Çünkü Kutsal Kitap, şuraya buraya serpiştirilmiş olan ayetlerinde, Medya’nın zamanının en iyi sağatım merkezi olduğunun işaretlerini yakalayabiliriz. Bunu siz de göreceksiniz. Şimdi, Bahdiniler’in Kutsal Kitabı olan Avesta’nın ilk cildinin tercüme ve yorumuna geçebiliriz.

http://www.bilgin.nu/books/avesta/

Avesta I Vendidad

1 Ahura Mazda (1), Spitama (2) Zarathuştra’ya konuştu ve (şöyle) söyledi:

2 "Ben her ülkeyi, o ülkede hayran kalınacak bir şey olmazsa bile, onun sakinleri için şirin kılacak şekilde yarattım. Eğer (ben) her ülkeyi onun sakinlerine şirin gelecek şekilde yaratmasaydım, içinde hayran kalınacak bir şey olmazsa da bütün yaşayan dünya Airyana Vaeco’ya akın edecekti."

3 "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin ilki; Daitya Nehri’nin kıyısındaki Airyana Vaeco idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu (1) geldi ve büyücülük gücünü kullanarak karşı-yaratıklar olarak nehirde yılanı , (karada) kışları yarattı, Daevalar’ın , işi (olan kışları)."

4.Orada kışlar on ay, yazlar iki ay oluyor. (Mevsimler) sular için soğuk yer için soğuk, ağaçlar için soğuktur. Kış mevsimi (beraberinde getirdiği) en kötü dertleri ile oraya çöker .

5. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin ikincisi; Suğda’daki ovalardı.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak sığırlara ölüm getiren Uçan Skaityalar’ı (Pehlevi versiyonunda bu kontr-yaratığın adı; "kûra-magalar=kör sinekler" şeklinde sunuyor S.Bilgin) yarattı."

6. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin üçüncüsü; güçlü ve Kutsal Mouru idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak günah dolu arzuları (2) yarattı."

7. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin dördüncüsü; yükseğe çekilmiş bayrakları (olan) güzel Baxdi (1) idi.

"Bunu üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak Bravaralar’ı (2) yarattı."

8. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin beşincisi; Mouru ile Baxdhi arasında uzanan Nisâya (1) idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak imansızlık suçunu [(2)günahını] yarattı."

9. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin altıncısı; Gölü ile birlikte Harôyûm (1) idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak gözyaşı ve ağlamayı (2) yarattı."

10. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin yedincisi; kötü hayaletlerin (ülkesi olan) Vaekereta (1) idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak Keresâspa’ya bağlanan Pairika Knãthaiti’yi (2) yarattı."

11. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin sekizincisi, zengin otlaklar(a) sahip (olan) Urva (1) idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak gurur günahını (2) yarattı."

12. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin dokuzuncusu, Vehrkâna’daki Xnenta (1) idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak kefareti mümkün olmayan günahı, yani sapık (ilişki) günahı(nı) yarattı (2)."

13. "Ben (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin onuncusu, güzel Harahvaiti (1) idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak kefareti mümkün olmayan günahı, yani ölü gömme günahını (2) yarattı."

14. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin onbirincisi, parlak ve xvarenõ sahibi Haêtumant (1) idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak Yatular’ın kötü büyücülük günahını (2) yarattı."

16. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin onikincisi, üç kabile(den oluşan) Ragha (1) idi.

"Bunu üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak tam imansızlık günahını (2) yarattı."

17. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin onüçüncüsü, güçlü ve kutsal Çaxra (1) idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak kefareti mümkün olmayan günahı, yani ceset yakma günahını (2) yarattı."

18. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin ondördüncüsü, dört köşeli Varena (1) idi, ki orada doğan Thraetaona, Aji Dahaka’yı cezalandırmıştır.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak kadınlarda normal olmayan (aybaşı) akıntılarını (2) ve yabancı hükümdarların zulmunu (3) yarattı."

19. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin on beşincisi, Yedi Nehirler [ ülkesi (1)] idi.

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak kadınlarda normal olmayan aybaşı akıntılarını ve haddinden fazla ısıyı yarattı (2)."

20. "Ben, (yani) Ahura Mazda’nın yaratmış olduğu iyi toprakların ve ülkelerin on altıncısı, halkı; Ranğa (nehrinin) akıntılarının yanında başsız (insanların) yaşadığı yer idi (1).

"Bunun üzerine tümüyle ölüm olan Angra Mainyu geldi ve büyücülük gücünü kullanarak Daevalar’ın bir eseri olan kışı yarattı."

21. Bunlarla beraber (yarattığım); güzel, esrarlı, hoş, parlak ve gelişmiş daha başka toprak ve ülkeler de vardır.

1. Zarathuştra Ahura Mazda’ya sordu:

Ey Ahura Mazda, son derecede hayırlı ruh, Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri!

Benden, (yani) Zarathuştra’dan önce kiminle konuştun, kime Ahura’nın, (ve dolayısıyla) Zarathuştra’nın kanununu öğrettin, kimdir bu ölümlü ey Ahura Mazda?

2. Ahura Mazda (şöyle) cevapladı:

Büyük koruyucu (çoban) dürüst Yima (idi), ey Kutsal Zarathuştra! O, kendisiyle ben, (yani) Ahura Mazda’nın görüştüğü (ve) Ahura’nın, (dolayısıyla) senin, (yani) Zarathuştra’nın düzenini öğrettiği ilk ölümlüdür (1).

3. Ey Zarathuştra, Ben, Ahura Mazda onunla konuştum (ve) şunları söyledim: "(Sen) Vivanğat’ın oğlu dürüst Yima, benim düzenimi (insanlara) taşıyan ve anlatan ol!"

Ve Ey Zarathuştra, dürüst Yima beni cevapladı (ve şöyle) dedi:

"Ben vaiz olarak doğmadım, ben senin düzeninin (bilgilerini) taşıyıcısı olarak eğitilmedim."

4. Ey Zarathuştra, o zaman Ben, Ahura Mazda kendisine şunları söyledim:

"Madem sen benim düzenimin (bilgilerinin) nakledicisi, vaızı olmak istemiyorsun, o zaman benim dünyamın gelişmesini sağla, benim dünyamın çoğalmasını (büyümesini) sağla; üstlen (benim) dünyamın beslenmesini, yönetimini ve gözetimini."

5. Ve ey Zarathuştra, dürüst Yima beni cevapladı (ve şöyle) dedi:

"Evet! Ben senin dünyanı geliştirmek isterim, ben sen dünyanı çoğaltmak (büyütmek) isterim. Evet! Ben senin dünyanı beslemek, yönetmek ve gözetlemek isterim. Ben kral iken, orada; ne soğuk rüzgâr ne de sıcak rüzgâr, ne hastalık ne de ölüm olmayacaktır."

6. …(kayıp)

7. Sonra Ben, Ahura Mazda, ona iki tamamlayıcı şey getirdim; altın kakmalı bir yüzük ve altın kakmalı bir hançer. İşte şuraya bak, bu; krallara yaraşır egemenliğin sahibi Yima’dır (1)!

8. Böylece Yima’nın yönetiminde üçyüz kış geçti. Dünya sığırlar, (diğer) hayvan sürüleri, insanlar, köpekler(1), kuşlar ve kızıl alevli ateşlerle doldu. (Artık) sığır ve (diğer) hayvan sürüleri ile insanlar için (boş) yer kalmamıştı.

9. Bunun üzerine Ben Yima’yı uyararak (şunları) söyledim: "Ey Vivanğat’ın oğlu dürüst Yima, dünya sığır ve (diğer) hayvan sürüleri ile, insanlarla, köpeklerle, kuşlarla ve kızıl alevli ateşlerle doldu."

10. Bunun üzerine Yima Güneş’in günortası yoluna saparak aydınlığa doğru gitmek üzere (güneye doğru döndü ve) parlak gökyüzüne yöneldi (1). (Ve) daha sonra dünyaya (parmağındaki) altın yüzükle tazyik etti ve hançer(i) ile delerek şöyle konuştu:

"Ey Spenta Armaiti (2); parçalarını iyilikle (iyi niyetle) aç, sığır ve hayvan sürüleri ile insanları taşıyacak şekilde kendini uzaklara kadar ger (yani genişle)."

11. …Ve Yima Dünya’yı eskisinin üçte biri nisbetinde daha geniş hale gelmesine sebep oldu. Orada sığır ve diğer hayvan sürüleri ile insanlar, istedikleri sayıda ve arzuladıkları gibi (yerleştiler).

12. Böylece Yima’nın yönetimindeki (dünyada) altıyüz kış geçti. Dünya yeniden sığır ve diğer hayvan sürüleri, insanlar, köpekler, kuşlar ve kızıl alevli ateşlerle doldu, başka sığır ve diğer hayvan sürüleri ile insanlar için yer kalmadı.

13. …Ve Ben dürüst Yima’yı uyararak(şöyle) söyledim: "Ey Vivanğat’ın oğlu dürüst Yima, Dünya sığır ve diğer hayvan sürüleri, insanlar, köpekler, kuşlar ve kızıl alevli ateşlerle doldu, sığır ve diğer hayvan sürüleri ile insanlar için başka yer kalmadı."

14. Bunun üzerine Yima Güneş’in günortası yoluna saparak aydınlığa doğru gitmek üzere (güneye doğru döndü ve) parlak gökyüzüne yöneldi. (Ve) daha sonra Dünya’ya (parmağındaki) altın yüzükle tazyik etti ve hançeri ile delerek şöyle konuştu:

"Ey Spenta Armaiti; parçalarını iyilikle aç, sığır ve diğer hayvan sürüleri ile insanları taşıyacak şekilde kendini uzaklara kadar ger (yani genişle)."

15. …Ve Yima Dünya’yı eskisinden üçte biri nisbetinde daha geniş hale gelmesine sebep oldu. Orada sığır ve diğer hayvan sürüleri ile insanlar, onun istediği sayıda ve onun arzulayıp istediği gibi (yerleştiler).

16. Böylece Yima’nın yönetimindeki (dünyada) altıyüz kış geçti. Dünya yeniden sığır ve diğer hayvan sürüleri, insanlar, köpekler, kuşlar ve kızıl alevli ateşlerle doldu, başka sığır ve diğer hayvan sürüleri ile insanlar için yer kalmadı.

17. …Ve Ben dürüst Yima’yı uyararak (şöyle) söyledim: "Ey Vivanğat’ın oğlu dürüst Yima, Dünya sığır ve diğer hayvan sürüleri, insanlar, köpekler, kuşlar ve kızıl alevli ateşlerle doldu, sığır ve diğer hayvan sürüleri ile insanlar için başka yer kalmadı."

18. Bunun üzerine Yima Güneş’in günortası yoluna saparak aydınlığa doğru gitmek üzere (güneye doğru döndü ve) parlak gökyüzüne yöneldi. (Ve) daha sonra Dünya’ya (parmağındaki) altın yüzükle tazyik etti ve hançeri ile delerek şöyle konuştu:

"Ey Spenta Armaiti; parçalarını iyilikle aç, sığır ve diğer hayvan süruleri ile insanları taşıyacak şekilde kendini uzaklara kadar ger (yani genişle)."

19. …Ve Yima Dünya’yı eskisinden üçte bir nisbetinde daha geniş hale getirdi. Orada sığır ve diğer hayvan sürüleri ile insanlar, onun istediği sayıda ve onun arzulayıp istediği gibi (yerleştiler).

20. (…kayıp)

21. Yaradan, (yani) Airyana Vaeco’da (1) yüksek bir üne sahip (olan) Ahura Mazda, İyi Nehir Daitya’nın (2) kıyısında göksel meleklerle [Yazatalar’la (3)] birlikte bir toplantı çağrısında bulundu.

Airyana Vaeco’da yüksek bir üne sahip (olan) iyi koruyucu, dürüst Yima (oradaki) İyi Nehir Daitya’nın kıyısına üstün (değerdeki) ölümlüleri (4) toplantıya çağırdı.

Airyana Vaeco’da yüksek bir üne sahip (olan) Ahura Mazda, (buradaki) İyi Nehir Daitya’nın kıyısındaki bu toplantıya göksel meleklerle (yazatalarla) birlikte geldi.

Airyana Vaeco’da yüksek bir üne sahip (olan) iyi koruyucu, dürüst insan Yima İyi Nehir Daitya’nın kıyısındaki bu toplantıya üstün (değerdeki) ölümlülerle birlikte geldi.

22. Ve Ahura Mazda Yima’ya hitap ederek şöyle dedi:

"Ey Vivanğat’ın oğlu dürüst Yima! Maddi dünyaya öldürücü kışlar çökecek, (söz konusu kışlar) beraberinde son derecede kötü, bozuk soğuklar getirecek. Maddi dünyaya öldürücü kışlar çökecek, o (gelecek olan kışlarla birlikte) dağların en yüksek tepelerinde bir aredvi (1) derinliğinde kar tabakaları (oluşacak).

23. Ve hayvanların her üç türü de ölecek, (yani) şu kırda yaşayanlar, şu dağların tepelerinde yaşayanlar ve şu vadilerin içlerindeki ahırlarda barınanların tümü (ölecek).

24. O kıştan önce şu tarlalar sığırlar için otla dolacak. Şimdi (yani söz konusu kıştan önce) dereler taşıyor, karlar eriyor, bu ülke dünyada mutlu bir ülke gibi görünüyor olacak, ki burada koyunların dahi ayak izleri (1) görünecek.

25. Bundan dolayı Sen, her kenarı bir koşu alanı uzunluğunda (1) olacak (kare) şeklindeki bir Vara (2) inşa et. Buraya koyunların ve öküzlerin, erkeklerin, köpeklerin, kuşların ve kızıl alevli ateşin tohumlarını (3) yerleştir.

Bundan dolayı Sen, her kenarı bir koşu alanı uzunluğunda olacak (kare) şeklinde bir Vara inşa et. (Bu) insanlar için oturulacak bir yer olsun, bir Vara, her kenarı bir koşu alanı uzunluğunda, sürüler için bir ağıl.

26. Sen oraya; bir hâthra uzunluğundaki yatağında akacak olan suları yerleştireceksin, sen; (bu suların) her zaman yeşil kalacak ve tükenmez gıdalarla dolu olan kıyılarına kuşları (1) yerleştireceksin. Sen orada; balkonlu bir ev, bir avlu ve bir dehlizden oluşan barınaklar inşa edeceksin.

27. Sen oraya; yeryüzündekilerin en irisinden, en iyisinden ve en üstününden erkek ve kadınların tohumlarını yerleştireceksin. Sen oraya; yeryüzündekilerin en irisinden, en iyisinden ve en üstününden her çeşit sığırın tohumunu yerleştireceksin.

28. Sen oraya; yeryüzündekilerin en irisinden, en iyisinden ve en üstününden her çeşit ağacın tohumunu yerleştireceksin, Sen oraya her türlü yiyeceğin (1) tohumlarından yerleştireceksin, (ki bunlar) gıda (bakımından) en dolu, koku (bakımından) en tatlı (olacaklar). Oraya tüm bu tohumların her birinden ikişer tane olmak üzere, insanlar Vara’da oturdukları müddetçe tükenmeyecek kadar koyacaksın.

29. Orada hiç bir kamburlu (insan) bulunmayacak, hiçbir güvercin göğüslü (insan) da (bulunmayacak), (cinsel) iktidarsızlık ve delilik olamayacak, yokluk, yalan, adilik, hasetlik (olmayacak), çürük dişli ve cüzzamlı (kişi) doğmayacak., ya da Angra Mainyu’nun ölümlülerin vücuduna vurduğu damgalar [(1) olmayacak].

30. Bu (inşa ettiğin) yerin merkezi kısmına dokuz, orta yerde altı sokak, kenar bölgelerde üç tane sokak düzenleyeceksin. En geniş kısımlardaki sokaklara bin, orta bölgedeki sokaklara altı yüz, kenardaki sokaklara ise üçyüz erkek ve kadının tohumunu yerleştireceksin. Sen o Vara’yı altın bir çemberle (kubbe ile) kaplayacaksın, ona bir kapı yapacaksın ve (Vara’nın duvarının) içine kendiliğinden parlayan bir pencere yapacaksın.

31. Yima (daha) Sonra içinden konuşmaya başladı: "Ben Ahura Mazda’nın yapmamı emrettiği Vara’yı nasıl yapabileceğim?"

…Ve Ahura Mazda Yima’ya (şöyle) dedi: "Ey Vivağvat’ın oğlu dürüst Yima! Yeri topuk darbelerinle ez ve çömlekçilerin çömlek (yapmak için kullandıkları) kili yoğurdukları gibi, sen de (bu ezdiklerini) ellerinle yoğur."

[32. Ve Yima, Ahura Mazda’nın istediği gibi yaptı, yeri topuklarının darbeleriyle ezdi, (bu ezdiklerini) çömlekçilerin çömlek (yapmak için kullandıkları) kili yoğurdukları gibi elleriyle yoğurdu (1).]

33. …Ve Yima her kenarı bir koşu alanı uzunluğunda olan kare şeklindeki Vara’yı yaptı. Oraya koyunların ve öküzlerin, erkeklerin, köpeklerin, kuşların ve kızıl alevli ateşin tohumlarını yerleştirdi. O, her kenarı bir koşu alanı uzunluğunda, insanlar için barınak ve hayvanlar için bir ağıl olacak olan bir Vara inşa etti.

34. O, oraya bir hathra uzunluğundaki yatağında akacak olan suları yerleştirdi. O, (bu suların) tükenmez gıdalarla dolu ve her zaman yeşil kalacak olan kıyılarına kuşları yerleştirdi. O, orada; balkonlu bir ev, bir avlu ve bir dehlizden ibaret olan barınaklar inşa etti.

35. O, oraya yeryüzündekilerin en irisinden, en iyisinden ve en üstününden (olmak üzere) erkeklerin ve kadınların tohumundan yerleştirdi, O, oraya yeryüzündekilerin en irisinden, en iyisinden ve en üstününden (olmak üzere) her çeşit sığırın tohumundan yerleştirdi.

36. O, oraya yeryüzündekilerin en irisinden, en iyisinden ve en üstününden (olmak üzere) her türlü ağacın tohumundan yerleştirdi, O, oraya gıda bakımından en üstün, koku (1) bakımından en tatlı gıdaların tohumundan yerleştirdi.

37. …Ve orada hiç bir kambur adam, hiç bir güvercin göğüslü adam, hiç bir (cinsel) iktidarsız, hiç bir deli yoktu; yokluk, yalan, adilik ve haset yoktu; çürük dişli kimseler, cüzzamlılar doğmadı; Angra Mainyu’nun insanların vücuduna vurduğu damgalar olmadı.

38. Bu yerin en geniş olan merkezi kesiminde dokuz, orta kesimde altı, kenar kesimde üç olmak üzere dokuz sokak düzenledi. Bu yerin en geniş kısmındaki merkezdeki sokaklara 1000, orta kesimdeki sokaklara 600, kenardaki sokaklara 300 erkek ve kadının tohumundan yerleştirdi. O, bu Vara’yı altın bir çember ile (kubbe ile) kapattı, bir kapı ve Vara’nın (duvarının) içine kendiliğinden parlayan bir pencere yerleştirdi.

39. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! (Hangi şeyin ışığı aydınlatıyordu) Yima’nın yaptığı Vara’yı?

40. Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: " Bunlar yaratılmamış (1) ve yaratılmış olan ışıklardır (Birlikte). Orada yıldızlar, ay ve güneş’in (yılda) bir kez doğup battıkları görülür ve bir yıl sadece bir gün gibiymiş gibi görülür (hissedilir)."

41. "Her kırk yılda bir (1), bir çiftten biri erkek, biri dişi olmak üzere bir çift (insan) doğdu. Bu, her tür sığır için de böyle oldu. …Ve Yima’nın yaptığı Vara’da yaşayan adamlar en mutlu bir hayat yaşadılar.

42. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Yima’nın yaptığı Vara’ya Mazda’nın düzenine (ait bilgileri) taşıyan (getiren) kimdir?

43. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Orada (göksel) efendi (Ahura) ve (yersel) hükümdar kimdir?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: " Urvatad-nara (1) Ey Zarathuştra! Ve sen kendinsin Zarathuştra!"

Yeryüzü

1. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada en fazla hangi yer kendisini mutlu hisseder?

Ahura Mazda (şeyle) cevapladı: "O, imanlı birinin üstünde yürüdüğü bir yerdir, Ey Spitama Zarathuştra! (Bu imanlı kişinin) elinde kutsal odunu (1), baresma’yı (2), kutsal eti (3), kutsal havanı (4) taşıyarak, kurallarımızı sevgiyle uygulayarak, engin çayırların Efendisi Mithra’ya (5) ve Rama Hvastra’ya (6) yüksek sesle yakararak yürüdüğü (yerdir)."

2,3. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada ikinci olarak hangi yer kendisini mutlu hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "O (yer), imanlı birinin; içinde bir rahip bulunan bir ev diktiği yerdir; içinde sığırların, çocuk sahibi (bir) eşin ve iyi sürülerin barındığı bir yerdir, ki orada sığırlar gelişmeye devam eder, kudsiyet gelişir, yem gelişir, köpek gelişir, eş gelişir, çocuk gelişir, ateş gelişir ve hayatın her türlü nimeti (veya kutsaması) gelişir."

4. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada üçüncü olarak hangi yer kendisini mutlu hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "O (yer), imanlı birinin çok miktarda hububat, ot ve meyva yetiştirdiği yerdir, Ey Spitama Zarathuştra! O (imanlı kişinin) kurumuş toprağı suladığı, yaş (batak) olan toprağı kuruttuğu yerdir (orası)."

5. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada dördüncü olarak hangi yer kendisini mutlu hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "Orası (öyle bir) yerdir ki, (orada) kalabalıklar ve sürüler artar (1)."

6. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada beşinci olarak hangi yer kendisini mutlu hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "Orası (öyle bir) yerdir ki, (orada) davarlar ve (sığır) sürüleri çok miktarda gübre bırakırlar (1)."

7. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada ilk olarak hangi yer kendisini şiddetli keder içinde hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "Orası Arezûra Tepesi’dir (1), ki onun üstünde (bulunan) Druj’un (2) ininden, düşman kitleleri (imanlıların üstüne) akın ederler."

8. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada ikinci olarak hangi yer kendisini şiddetli keder içinde hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "Orası öyle öyle bir yerdir ki, orada geniş ölçüde insan ve köpeklerin cesetleri gömülür (1)."

9. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada üçüncü olarak hangi yer kendisini şiddetli keder içinde hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "Orası öyle bir yerdir ki, orada geniş ölçüde bulunan daxmalarda insanların cesetleri bırakılır (1)."

10. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada dördüncü olarak hangi yer kendisini şiddetli keder içinde hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "Orası öyle bir yerdir ki, orada (oranın içinde) Angra Mainyu’nun yaratıklarının inleri boldur."

11. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada beşinci olarak hangi yer kendisini şiddetli keder içinde hisseder?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "Ey Spitama Zarathuştra! Orası öyle bir yerdir ki, orada (düşman tarafından öldürülmüş olan) imanlı birinin eş ve çocukları feryat dolu bağırtılar arasında esarete giden kuru ve tozlu yolda süruklenirler."

III

12. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyayı en büyük sevince (gark eden) insanların başında kim gelir?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: "O insan ki, insanların ve köpeklerin cesetlerini gömülü oldukları yerden kazıp çıkarır (odur dünyayı en fazla memnun eden)."

13. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyayı en büyük sevince (gark eden) insanların ikincisi kimdir?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: " O insan ki, pek çok insanın cesedinin yığıldığı daxmaları yıkar (odur)."

14. Bir insanın tek başına ölü(sünü) taşımasına müsaade etme (1). Eğer böyle yaparsa Nasuş (2) onu burnundan, gözlerinden, dilinden, kulağından (3), seks organından veya kıçından girerek kirletir. Bu Druj, bu Nasuş o (ceset taşıyıcılarının) ifade tarzlarını (4) da kirlettiğinden dolayı, bu insanlar ebediyen (temizlenmemek üzere) kirlenirler.

15. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyada böyle tek başına ceset taşıyan biri için nasıl bir (tutuklanma) yer(i) olacaktır (hazırlanacaktır)?

16. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı; Sen, Kutsal Biri! (Bu adamın bulunduğu yer) Ateşten ne kadar uzakta olacak? Sudan ne kadar uzakta olacak? Kutsanmış baresma demetinden ne kadar uzakta olacak? İmanlılardan ne kadar uzakta olacak?

17. Ahura Mazda (şöyle cevapladı: "Ateşten otuz adım, sudan otuz adım, Kutsanmış baresma demetinden otuz adım ve İmanlı (insandan) üç adım (uzakta olacak)."

18-19. "Orayı, o yerin üstünü (çevresini) Mazda Tapıcıları bir duvarla çevirecekler (1). O yerde kendisine yiyecek ikmali yapılacak, o yerde kendisine giyecek ikmali yapılacak. (Bu) yiyecekler en kabasından olacak, giyecekler en eskimişinden olacaktır. O bu yiyeceklerle beslenecek, bu elbiseleri eskitecektir. O, hayatını, bir Hana’nın veya bir Zaurura’nın ya da bir Pairista-xşudra’nın (2) yaşına erinceye kadar bu şekilde sürdürecektir."

20-21. “…Ve o, bir Hana’nın veya bir Zaurura’nın ya da bir Pairista-xşudra’nın yaşına erdiğinde Mazda Tapıcıları; bir dağın başında, onun derisini yüzmesi ve başını boynundan koparması için kuvvetli, güçlü, usta bir adam temin edecekler. (Daha sonra) onlar bu (boynu koparılmış günahkâr adamın) vücudunu; Ahura Mazda tarafından yaratılmış olan en aç gözlü ceset-yiyici yaratıklara, aç gözlü kuzgunlara şu sözleri söyleyerek teslim edecekler: ’Buradaki adam kendisinin tüm kötü düşüncelerinden, kötü sözlerinden ve kötü eylemlerinden dolayı pişman olmuştur. Eğer o herhangi bir başka kötü eylemde bulunmuşsa, bu (günahı) kendisinin tövbesinden (patita=el etek çekme) dolayı bağışlanmıştır. Eğer o bir diğer kötü eylemde bulunmamışsa, tövbesinden dolayı ebediyete kadar bağışlanmıştır (1).’“

22. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyayı en büyük sevince (gark eden) insanların üçüncüsü kimdir?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: “O insan ki, Angra Mainyu yaratıklarının inlerini en fazla miktarda tıkar (odur).“

23. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyayı en büyük sevince (gark eden) insanların dördüncüsü kimdir?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: “O insan ki en fazla hububat, ot ve meyva yetiştirir (o dur), Ey Spitama Zarathuştra! O, ki kurumuş toprakları sular, fazla yaş olan toprakları (bataklıkları) kurutur.“

24. “Bu dünya için uzun süre ekilip biçilmemiş bir yer olmaz. O, çifçi tarafından sürülmüştür, ki (bundan dolayı) O, onlar için (insanlar için) iyi (cinsten) bir mesken olmuştur. Böylece bu güzel kadın (yeryüzü), -O ki uzun süre çocuksuzdu-, onlara (insanlara) iyi (cinsten) erkek döller (boğalar) verir.“

25. “Ey Spitama Zarathuştra! O ki toprağı; sol kolu ile ve sağ, sağ kolu ile ve sol işlemiştir; ona (yeryüzü), seven bir gelinin yatağında sevgilisine verdiği gibi, bolluk verecek; (tıpkı) gelinin çocuk verdiği gibi yeryüzü de ona meyva (ürün) verecek.“

26-27. “Ey Spitama Zarathuştra! O ki toprağı; sol kolu ile ve sağ, sağ kolu ile ve sol işlemiştir; ona yeryüzü şöyle seslenecektir: ’ Sen ey insan(oğlu)! (Sen) o (insansın) ki beni sol kolun ile ve sağ, sağ kolun ile ve sol (kolun ile) işledin, buraya (sana) her zaman insanlar gelerek ekmek (bulmak) için yalvaracaklar, burada ben her zaman doğurgan olacağım, buraya her çeşit yiyecek getireceğim, hububat bolluğu getireceğim.’“

28-29. Ey Spitama Zarathuştra! O ki toprağı; sol kolu ile ve sağ, sağ kolu ile ve sol işlememiştir; ona yeryüzü şöyle seslenecektir: ’Sen, ey insan(oğlu)! (Sen) o (insansın) ki beni sol kolunla ve sağ, sağ kolunla ve sol işlemedin, sen her zaman bir yabancının kapısında ekmek dileyenlerden biri olacaksın, orada sen her zaman, bolluk içinde bulunanların sana verecekleri bir kırıntıyı bekleyeceksin.’“

30. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Mazda’nın düzeninin gelişmesine (yayılmasına) sebep olan gıda hangisidir?

31. Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: “Tekrar ve tekrar hububat ekmektir, Ey Spitama Zarathuştra!“

“O ki hububat eker, kutsallığı eker. O, Mazda’nın düzeninin daha ve daha yükselmesini sağlar. O Mazda’nın düzenini, iblisî güçlere karşı yüz kere direnilmiş kadar, bin adak (adamış kadar), onbin dua okunmuş kadar güçlü kılar (1)."

32. “Ne zaman ki hububat boy verir, iblis tıslar (1),

Ne zaman ki (harmanda) dövülür, iblis vınlar,

Ne zaman ki öğütme işlemi başlar, iblis kükrer,

Ne zaman ki un haline gelir, iblis kaçar.."

33. “Bırak; rahip şu kutsal söylemi halka öğretsin:

Şu (yeterince yemek) yemeyenlerde (2) hiç bir güç bulunmaz;

Ne gayretli dürüstlükler için,

Ne gayretli çiftçilik için,

Ne (de) gayretli erkek çocuk babalığı için.“

34. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Dünyayı en büyük sevince (gark eden) beşinci kişi kimdir?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: “ (1) [O ki toprağı işler, Ey Spitama Zarathuştra! (Sonra bu ürettiğinden) şefkatle ve sofuca (bir şekilde) imanlı birine verir (Aşô-dâd), (o dur)].“

35. “ O ki toprağı işlemiştir, Ey Spitama Zarathuştra! (Fakat) şefkatle ve sofuca (bir tarzda) imanlılardan birine (bu kazancından) vermemiştir, biri onu Spenta Armaiti’nin (1) dışındaki karanlığa ve acıya itecektir (veya ’itmiştir’), en kötü yaşam onun olacak ve o tüm acılara katlanmak zorunda olacaktır.“

36. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam bir köpeğin veya bir insanın cesedini toprağa gömecekse (gömmek zorundaysa) ve eğer o, altı aydan (yarım yıldan) beri (konu ile) ilgilenmemişse, o adam hangi cezayı ödemelidir?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: “Aspahê-astra ile beş yüz vuruş, Sraoşô-karana (1) ile beşyüz vuruş.“

37. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam bir köpeğin veya bir insanın cesedini toprağa gömecekse (gömmek zorundaysa) ve eğer o, bir yıl boyunca bununla ilgilenmemişse, hangi cezayı ödeyecektir?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: “Aspahê-astra ile bin vuruş, Sraoşô-karana ile bin vuruş.“

38. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam bir köpeğin veya bir insanın cesedini toprağa gömecekse ve eğer o, ikinci yıla (girildiği halde konu ile) ilgilenmemişse, o adama hangi ceza var? (Ona) hangi kefaret var? Bu (günahından) hangi temizlik(i yapmakla kurtulur)?

39. Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: “O eylem için ebediyen (kurtuluş olabilecek) hiç bir ceza yoktur, kefaret olabilecek hiç bir şey yoktur, hiç bir yolla bundan temizlenilemez.'

40. Bu (günah) ne zaman böyle (affedilmez) olur?

“Eğer kişi Mazda’nın kanununun öğretmeniyse (rahipse) veya bu konuda eğitilmişse, bu böyledir (bu suçtan onun arınması mümkün değil). Fakat eğer o, Mazda’nın kanununu öğretici biri değilse veya bu konuda eğitilmemişse, o; bunu itiraf etmiş (1) ve bir daha asla böylesi yasak bir eylemde bulunmamaya azmetmişse o zaman Mazda’nın kanunu bu suçu onun üstünden kaldırır.“

41. “Ey Spitama Zarathuştra! Mazda Dini gerçekten; günahını itiraf edeni, bu günahın zincirlerinden kurtarır (1), (bu itiraf) güveni ihlal etme suçunu kaldırır (2), (bu itiraf) imanlı birini öldürme suçunu kaldırır (3), (bu itiraf) ceset gömme suçunu kaldırır (4), (bu itiraf) kefareti mümkün olmayan eylem suçunu kaldırır, (bu itiraf) en ağır ceza gerektiren suçun cezasını kaldırır (5), (bu itiraf) her nereden gelirse gelsin, onların tüm günahlarını kaldırır.“

42. “Ey Spitama Zarathuştra! Mazda Dini aynı yolla (itiraf yoluyla) süratli esen bir rüzgârın bir ovayı süpürdüğü gibi, imanlı bir adamın tüm kötü düşüncelerini, kötü sözlerini ve kötü eylemlerini temizler.'

“Bırak bundan böyle Senin tüm eylemlerin iyi olsun, Ey Spitama Zarathuştra! Senin günahların için bir tam kefaret, Mazda Dini yardımıyla yürürlüğe (girmiştir).“

antlaşmalar ve tecavüzler

1. O adam ki (borç aldığı) bir şeyi, kendisinden (sahibi tarafından) geri vermesi istendiği halde geri vermiyorsa, (o adam) o şeyi çalmış, o (kendisine o eşyayı borç) veren adamı soymuş sayılır (1). Bu (adam), bu şey kendisinin olmuştur düşüncesiyle, komşusunun malını evinde muhafaza ettiği her gün, her gece böyledir (bir hırsızdır).

II.a

2. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Ey Ahura Mazda; sayı itibariyle kaç çeşit antlaşma vardır?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”(Antlaşmalar) Sayı itibariyle altı tanedirler. Birincisi; sözlü antlaşma, ikincisi; el (sıkarak) yapılan antlaşma, üçüncüsü; bir koyun(u karşılık göstererek) yapılan antlaşma, dördüncüsü; bir öküz(ü karşılık göstererek) yapılan antlaşma, beşincisi; bir insan(ı karşılık göstererek) yapılan antlaşma, altıncısı; iyi bir yerdeki verimli, iyi bir şekilde doğurgan (olan) bir tarla(yı karşılık göstererek) yapılan antlaşmadır (1).”

II.b

3. Eğer bir adam sadece sözde kalan (yani uymadığı) bir sözlü antlaşma yaparsa, o el sıkarak yapılan antlaşmaya geçerek günahtan kurtulacaktır, (ki bunun için) o rehin olarak el sıkma antlaşması değerinde (bir şeyi antlaşma yaptığı adama) verecektir.

4. El sıkarak yapılan antlaşmanın günahından kurtulmak için, bir koyun(u karşılık göstererek) yapılan antlaşmaya geçilir, (ki bunun için) o, rehin olarak bir koyun (değerindeki bir şeyi) verecektir. Koyun(u karşilık göstererek) yapılan antlaşmanın günahından kurtulmak için, bir öküz(ü karşılık göstererek) yapılan antlaşmaya geçilir, (ki bunun için) o, rehin olarak bir öküz (değerindeki bir şeyi antlaşma yaptığı adama) verecektir. Bir öküz(ü karşılık göstererek) yapılan antlaşmanın günahından kurtulmak için, bir insan(ı karşılık göstererek) yapılan antlaşmaya geçilir, (ki bunun için) o, rehin olarak bir insan (değerindeki bir şeyi antlaşma yaptığı adama) verecektir. Bir insan(ı karşılık göstererek) yapılan antlaşmanın günahından kurtulmak için, tarla(yı karşılık göstererek) yapılan antlaşmaya geçilir, (ki bunun için) o, rehin olarak bir tarla (değerindeki bir şeyi antlaşma yaptığı adama) verecektir (1).

II.c

5. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam sözle yapılan bir antlaşmayı bozarsa, onun bu günahından ne kadar (kişi) sorumlu olur?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Onun bu günahı, onun martan i-naba-nazdistan’ından (1) üçyüz göbek nesli sorumlu bırakır.”

6. Ey Maddi Dünya’nın yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam, el sıkışılarak yapılan bir antlaşmayı bozarsa onun bu günahından ne kadar (kişi) sorumlu olur?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Onun bu günahı, onun martan i-naba-nazdistan’ından altıyüz göbek nesli sorumlu bırakır.”

7. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam, bir koyun (karşılık gösterilerek) yapılan bir antlaşmayı bozarsa onun bu günahından ne kadar (kişi) sorumlu olur?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Onun bu günahı, onun martan i-naba-nazdistan’ından yediyüz göbek nesli sorumlu bırakır.”

8. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam, bir öküz (karşılık gösterilerek) yapılan bir antlaşmayı bozarsa onun bu günahından ne kadar (kişi) sorumlu olur?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Onun bu günahı, onun martan i-naba- nazdistan’ından sekizyüz göbek nesli sorumlu bırakır.”

9. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam, bir insan (karşılık gösterilerek) yapılan bir antlaşmayı bozarsa onun bu günahından ne kadar (kişi) sorumlu olur?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Onun bu günahı, onun martan i-naba-nezdistan’ından dokuzyüz göbek nesli sorumlu bırakır.”

10. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam, bir tarla (karşılık gösterilerek) yapılan bir antlaşmayı bozarsa onun bu günahından ne kadar (kişi) sorumlu olur?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Onun bu günahı, onun martan i-naba-nezdistan’ından dokuzyüz nesli sorumlu bırakır (1).”

II.d

11. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam sözle yapılan bir antlaşmayı bozarsa, hangi cezanın ödenmesi kendisini bekler?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspahe-astra ile üçyüz kırbaç, Sraoş-karana ile üçyüz kırbaç (vurulacaktır).”

12. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen Kutsal Biri! Eğer bir adam el sıkışarak yapılan bir antlaşmayı bozarsa, hangi cezanın ödenmesi kendisini bekler?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspahe-astra ile altıyüz kırbaç, Sraoş-karana ile altıyüz kırbaç (vurulacaktır).”

13. Ey Maddı dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam koyun (karşılık gösterilecek yapılan bir antlaşmayı bozarsa, hangi cezanın ödenmesi kendisini bekler?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspahe-astra ile yediyüz kırbaç, Sraoş-karana ile yediyüz kırbaç (vurulacaktır.”

14. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam, bir öküz karşılık gösterilerek yapılan bir antlaşmayı bozarsa, hangi cezanın ödenmesi kendisini bekler?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspahe-astra ile sekizyüz kırbaç, Sraoş-karana ile sekizyüz kırbaç (vurulacaktır).”

15. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam, bir insan karşılık gösterilerek yapılan bir antlaşmayı bozarsa, hangi cezanın ödenmesi kendisini bekler?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspeha-astra ile dokuzyüz kırbaç, Sraoş-karana ile dokuzyüz kırbaç (vurulacaktır).”

16. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam, bir tarla karşılık gösterilerek yapılan bir antlaşmayı bozarsa, hangi cezanın ödenmesi kendisini bekler?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspeha-astra ile bin kırbaç, Sraoş-karana ile bin kırbaç (vurulacaktır).”

III.a

17. Eğer bir adam, birine vurmak için (ayağa) kalkmışsa, bu ”âgerepta”dır. Eğer bir adam, birine vurmak için silahını savurmuşsa (kullanmışsa), bu ”avaoirista”dır. Eğer bir adam, kötü (niyetle) tasarlayarak birini gerçekten vurmuşsa, bu ”aredus”tur (1). Beşinci aredustan sonra o bir peşôtanu olur (2).

18. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Bir adam ki âgerepta suçunu işler, o hangi cezaya çarptırılacaktır?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspahe-astra ile beş kırbaç, Sraoş-karana ile beş kırbaç, ikinci kez (tekrarlanan) âgerepta halinde; aspahe-astra ile on kırbaç, Sraoş-karana ile on kırbaç, üçüncü kez (tekrarlanan) âgerepta halinde; aspahe-astra ile onbeş kırbaç, Sraoş-karana ile onbeş kırbaç (vurulacaktır).”

19. ”(Suçun) Dördüncü kez tekrarı halinde; aspahe-astra ile otuz kırbaç, Sraoş-karana ile otuz kırbaç, beşinci kez tekrarı halinde; aspahe-astra ile elli kırbaç, Sraoş-karana ile elli kırbaç, altıncı kez tekrarı halinde; aspahe-astra ile altmış kırbaç, Sraoş-karana ile altmış kırbaç, yedinci kez tekrarı halinde; aspahe-astra ile doksan kırbaç, Sraoş-karana ile doksan kırbaç (vurulacaktır).”

20. Eğer bir adam, öncekileri telafi etmeden, sekizinci kez bir âgerepta suçu işlemişse, o hangi cezaya çarptırılacaktır?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”O (artık) peşôtanudur: Aspeha-astra ile ikiyüz kırbaç, Sraoş-karana ile ikiyüz kırbaç (vurulacaktır).”

21. Eğer bir adam âgerepta suçu işlemişse ve (suçunun) kefaretini (ödemeyi) red etmişse, o hangi cezaya çarptırılacaktır?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”(O zaman) O bir peşôtanudur: (Cezası) aspahe-astra ile ikiyüz kırbaç, Sraoş-karana ile ikiyüz kırbaç (vurulacaktır).”

22. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam avaoirista suçu işlemişse, o hangi cezaya çarptırılacaktır?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspahe-astra ile on kırbaç, Sraoş-karana ile on kırbaç. İkinci (kez tekrarlanan) bir avaoiristada; aspahe-astra ile onbeş kırbaç, Sraoş-karana ile onbeş kırbaç (vurulacaktır).

23. Suçun üçüncü kez tekrar tekrarı halinde; aspahe-astra ile otuz kırbaç, Sraoş-karana ile otuz kırbaç. Dördüncü kez tekrarı halinde; aspahe-astra ile elli kırbaç, Sraoş-karana ile elli kırbaç. Beşinci kez tekrarı halinde; aspahe-astra ile yetmiş kırbaç, Sraoş-karana ile yetmiş kırbaç.Altıncı kez tekrarı halinde; aspahe-astra ile doksan kırbaç, Sraoş-karana ile doksan kırbaç (vurulacaktır).”

24. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam avaoirista suçunu yedinci kez işlemiş ve fakat öncekilerin kefaretini ödememişse, hangi cezaya çarptırılacaktır?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”(O zaman) O, bir Peşôtanudur; aspahe-astra ile ikiyüz kırbaç, Sraoş-karana ile ikiyüz kırbaç (vurulacaktır).”

25. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir insan avaoirista suçu işlemişse ve onun kefaretini ödemeyi red ediyorsa, hangi cezaya çarptırılacaktır?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”(O zaman) O, bir peşôtanudur; aspahe-astra ile ikiyüz kırbaç, Sraoş-karana ile ikiyüz kırbaç (vurulacaktır).”

26. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam aredus suçu işlemişse, hangi cezaya çarptırılacaktır?

Ahura Mazda (şöyle) cevapladı: ”Aspeha-astra ile onbeş kırbaç, Sraoş-karana ile onbeş kırbaç (vurulacaktır).”

27. ”İkinci (kez tekrarlanan) bir aredus’ta; aspahe-astra ile otuz kırbaç, Sraoş-karana ile otuz kırbaç, üçüncü (kez tekrarlanan) bir aredus’ta; aspahe-astra ile elli kırbaç, Sraoş-karana ile elli kırbaç, dördüncü (kez tekrarlanan) bir aredus’ta; aspahe-astra ile yetmiş kırbaç, Sraoş-karana ile yetmiş kırbaç, beşinci (kez tekrarlanan) bir aredus’ta; aspahe-astra ile doksan kırbaç, Sraoş-karana ile doksan kırbaç (vurulacaktır).”

28. Ey Maddi Dünyanın Yaratıcısı, Sen, Kutsal Biri! Eğer bir adam altıncı kez aradus suçu işlemiş ve fakat öncekilerin kefaretini ödememişse, hangi cezaya çarptırılacaktır?