Sumer adi verilen topluluk dili ile Turkçe arasinda kurulan iliskiler yeni degil.Bunu daha onceki bazi yazilarda kismen de olsa açiklamis olmaliyim.Bu konudaki bazi dusuncelerimi de ,hazirladigim yazilar arasinda, 'olumlu haliyle', genel sekliyle,polemiklere girmeden,vermistim.
Burada,iki dil arasinda iliski kurarken temel sorun,Sumer denilen toplulugun dilinin ses degerleriyle birlikte taninmasidir.Sumer tabletlerinin çozulmesi,Sumerce denilen dilin fonetik degerlerinin bilinmesi anlamina gelmiyor.Fikir yazili bir tableti,hiç bir ses degeri tanimadan da ,anlam bakimindan cozumleyebilmek mumkundur.
Sumer kavramlarinin sesdegerleri,oldukca sorunlu olarak ortaya konmustur ve uzmanlarimizin
çozumlemelerine dogrulugu kesin çozumlemeler gozuyle bakamayiz.Calismalarimizda ,uzman çozumlemelerinde verilen ses degerlerini 'dogru' varsayarak yola çikmak,her durumda dogru sonuçlara goturmeyebilir.
Ben bir Sumerolog degilim.Sumer dili konusundaki bilgi duzeyimin zayifligini da Urnammu ve Gudea tablet cozum denemelerinde açiklamistim.Bununla birlikte,bu alanda yine de calismis sayilirim .Ben Kiengir veya Shumeru sozcuklerinin,bu ses degerleriyle geçmiste kullanilmis kavramlar olduguna hiç ikna olamadim.Bu yuzden de,zaman zaman bu kavramlar ile Eski Ahit'in Kenan topraklari ve Sinnar ulkesi kavramlari arasinda bag kurmak gerektigi yonunde atiflarda bulundum.
Bana oyle geliyor ki,Sumer uzmanlari,Sumerlere iliskin bir çok kavrami kendi aralarindaki sessiz anlasmayla 'yaratmis'lardir.Bazi kavramlarin geçmisteki anlam ve ses degerlerinin,onlarin soyledikleri gibi olamayacagina iliskin ornekler var.Bildigim kadariyla Ziggurat , bu tur bir 'yaratilmis' kavramdir.Ziggurat tam olarak Ziyarat'in karsiligi olmali. Benzer bir durum Marduk için de geçerli.Marduk ve Nemrut okunuslari arasindaki iliskileri açiklamaya çalismistim.Eger Ziggurat ve Marduk,geçmiste,o topluluklar tarafindan tam olarak bu ses degerleriyle kullanilmamis ise,uzman dusuncelerini dogru kabul ederek yapilmis Ziggurat ile turkçe kelimeler arasinda iliski kurmanin bir temeli de bulunmuyor olacaktir.Bu durumda,herseyden once,saglam bir kesinlikle ziggurat'in, anlam degeri ve ses degerlerinin tam bir aciklikla ortaya konulmasi gerekir.
Iki farkli dil arasi ses donusumu temelindeki çevrimlerde,her iki dilin sesi bilinmelidir.Buna ragmen çevrimlerin kolay olmadigi,çin ve latin alfabeleri arasi donusturme,transcription,orneklerinde sabittir.
Akad-Sumer tercumelerinde anlam çevrilerinde fazlaca sorun çikmamis olmasi normaldi.Buna karsilik,ozel isimler,ya Sumerce olarak duyulan sesleri,akad sesleriyle yaziya geçirme biçiminde olmus olmalidir;ya sozcugun anlam çevirisi yapilmistir ve ya da,sozcuk,anlami da bilinmedigi,akadlarca karsiliginin verilemedigi durumlarda,korunmustur.Eski yazicilarin onunde bunlar disinda seçenekler yoktu.
Bu koruma sirasinda,sagdan-sola ve tersi biçimli yazi sistemlerin kullanildigina iliskin bir dizi ornek bulabiliriz.Bunlari daha once rahip Berose ile ilgili olarak da yazmistim.
Su halde,Sumerlere gore geri bir topluluk olarak,Sumer kelimelerinin karsiligini bulamamis ve 'uydurmuslar' ise,bu Akadlilar'in niyeti ile ilgili degildi.Tarih ve toplum konulari sozkonusu oldugunda,niyet motifinden mumkun oldugunca uzak durmaya çalismak,arastirmalarimizi rahatlatir.Soylemek yerinde ise,su anda,Ingilizce karsisinda, karsiligini turetemedigi zaman 'CEO' turu kisaltmalar kullanan Turkçenin durumu,Sumerler karsisinda Akadlarin dustugu durumdan daha iyi degildir.
Sumerler uzerine daha basarili çalisma potansiyelinin,Batili uzmanlarimizdan çok,bolgenin dilleri,kultur ve gelenekleri içinde yasayan kesimlerde çok daha fazla bulunduguna inaniyorum.
23.04.05
(kismen duzeltildi)
