23.02.2013

Sümer Kısa Sözlüğü


 Sümer  Kısa Sözlügü


A  (akkadca. )(Hit. watar)
Su
A.AB.BA (akk. Tāmtum)( hit. aruna-).
Deniz
GIA.DA.GUR
Kaşık, kepçe
A.GA.DÈKI
Akkad toprakları,  ülkesi
A.KÀR (akk. Ugārum)( hititce. kuera-).
Ova, kır
A. À (akk. eqlum).
Tarla
A.ZU (akk. asûm).
"Su Adamı" , "Doktor", Hekim
ĜIsAB (akk. Aptum)( hit. ĜIslutti-).
Pencere, (ağactan kepenk)
AD.KID
Kamıştan hasır dokuma
AGRIG  (akk. abarakkum).
Zengin adam, Zenginlik
ALAM (akk. almum, hit. esri-).
Statu, figür, suret
ALAM.ZÚ
Güldürme adamı, komik
AMA (akk. Ummum)( hit. anna-).
Ana, anne
AMA.A.TU
A Amaatu adamı,"kiracı", "yarıcı?"
AMAR (akk. būrum).
Sığır, inek
AN (akk. samû, hit. nepis-).
Gök, nefes, "yaşam"?
ANSU  (akk. imērum).
Eşşek
ANSU.NITA
Dişi eşşek
ANU.GÌR.NUN.NA
Katır
ANSU.KUR.RA.MAH
Damızlık (hayvan)
ANSU.KUR.RA (akk. sīsum)
At/At sürücüsü
AN.TA
Gök, yukarı
ĜIsAPIN (akk. epinnum).
Saban
APIN.LAL (akk. errē um).
Sabancı, çiftçi
NA4A . IR.GAL
Bir taş cinsi
Ás (akk. kunāsum).
Tahıl
AZ  (akk. asûm).
Ayı
BA.BA.ZA (akk. pappasum).
Koyulaşmış sıcak  sıvı içecek,  Boza /Salep gibi..
BA.UG7 (akk. imūt, hit. akis).
ölmek, ölü
BABBAR  (akk. piûm, hit. harki-).
Beyaz, Ak
BÀD (akk. dūrum).
BÀD KARA 
URU BÀD
Duvar
Yerleşim koruması
şehir suru
BAL (akk. nabalkutum)
ürün, ürün kaldırma, hasat
ĜIsBAN (akk. qastum).
Dirsek (ölçüsü )
ĜIsBAN UR (akk. pasūrum).
Masa (Bansur Ağacı)
arha BIL-ni = arha warāni
  O yanıyor
BULUG (akk. buqlum).
Buğday
DUGBUR.ZI (akk. bursītum).
içine sıvı konan  bir kap türü
ĜIsDAG  (hit. ĜIshalmashuitt-).
Taht/  Dağ ağacı
DAM (akk. a atum).
Erkeğin karısı, kadın
DAM-atar
Evli kadın, evlilik
DAM-anni dā-
Eşliğe ('karılığa') alınan kadın
DANNA (akk. bērum).
çift saat /eski zaman birimi
DI(-essar) (akk. dīnum, hit. hanessar).
Yargı ,adalet, mahkeme, din günü
 DI.KUD (akk. dayyānum).
 Mahkeme Hakimi,mahkeme alanı, (Dini edimler konusunda)
DIB (akk. abātum, hit. ep-).
Tutmak, yakalamak
DINGIR(akk.ilum, hit.siuna-).
Tanrı
DINGIRLIM-niyant
Kahreden,? Tanrı
DINGIRLIM-tar
Tanrısal
DÙ(akk. epēsum, hit. iya-).
Yapmak/olmak
DUB (akk. uppum, hit. tuppi-).
Tablet
DUB.SAR(akk. up arrum).
Tablet yazan,yazıcı
DUB.SAR.ĜI 
Kalam, Kamış kalem
ĜIsDUBBIN  (akk. magarrum).
(Ağaç)Teker, "Makara"
ANA ĜIsDUBBIN lamniya
Onun tekerine seslenmek ,  açıklama  yapmak
DUG (akk. karpatum).
Desti, küp
DUG(.GA) (akk. ābum, hit. assu-).
Iyi,güzel,ince,zarif "Destideki gibi"
DUGUD (hit. nakki-).
'Zor', 'karmaşık'
 LÚDUGUD (akk. LÚkabtum)
"Zorun adamı", Kehanet adamı, falcı?
DUMU ,(DUMU-la- ; akk. mārum)
Erkek çocuk,oğul
DUMU.É.GAL (akk. mār ekallim).
Oğul+Ev+Buyuk=Saray'in oğlu,Saray görevlisi
DUMU.LÚ.ULU3LU
Luulu Oğlu, "insan oğlu"
DUMU.LUGAL (akk. mār sarrim).
Kıral oğlu
DUMU.MUNUS (akk. mārtum).
Kız "çocuk/oğul",kız evlat.
DUMU.NAM.LÚ.ULU3LU(-UT.TI)
"ululu namlıların oğlu"(insan oğlu)
 DUMU.NITA
 Erkek  çocuk
DUMU.SAL (akk. mārtum),
Kız evlat
 DUMU.DUMU (akk. mār mārim).
 Oğulun oğlu, torun
DUMU.DUMU.DUMU
Soy-sop çizgisi bakımından "nesiller"
DUMU(ME)-latar
Genç olma hali, gençlik
DÚR-as (akk. wa ib, hit. asandas).
Oturan

*


Sümer Kısa Sözlügü 2

E.ÍB
Kuşak, kemer
KUsE.SIR (akk. sēnum).
Ayakkabı
É,ÉTU, É-ir, (akk. bītum, hit. pir, parn-)
Ev ,Tapınak, saray,  anlamlarında.
É-na = parna
'Evde'
É.DIN-GIRLIM
 Tanrı Evinde (tapınakta)


É.GAL (akk. ekallum)
Saray/ büyük ev
É.NA4KI IB
Depo, saklama evi
É.NA4
Taş ev, "türbe" cinsi mezarevi, mozole
EBUR (akk. ebūrum).
Hasat
EĜIR(akk. warkûm, hit. appezzi-).
Arka, sonra, daha sonra
EME(akk. lisānum)
Dil, lisan
EN (akk. bēlum, hit. ishā-)
Bey , sahip, kıral, yönetici
EN-UTTU (akk. Bēlūtum)
'Uttu Büyüğü', yönetici, bey
 EN.NU.UN
'Tutsak', 'esir alınmış'
É.EN.NU.UN
Tutuklu, esir, tusak Evi (Bu kavram Annunaki'ler  bağıntısında  "tanrı evine tutsak" edilmiş ; "proleter tanrı" !lar diye anlatılan 'hasredilmiş' dini görevlileri anlatıyor olmalı)
ĜIsERIN (akk. erinum);
Asker ağacı, 'mızrak',ı'sopa' olmalı
 
 
ERIN2 (akk. ābum).
Asker, savasçı
EZEN  (akk. isinnum).
 Bayram
GA(akk. izbum).
Süt
GA.AL Tatlı süt
GA.KIN.AG
'Sert süt'/  Peynir
UZU GAB (akk. irtum).
Göğüs
(TÚG) GAD(akk. kitûm).
Bez, kumaş, tüy örgüsü, keten
GAD IGIHI.A-was
'Göz örtüsü'
TÚG GAD.DAM
Erkek donu?
GAL (akk. rabûm, hit. salli-)
Büyük, 'ulu', 'en..'
DUGGAL
Desti, küp, surahi
ĜE TIN(akk. karānum, hit. wiyana-).
Sarap, ('fr:Vin')
ĜE TIN.HÁD.DU.A
'Saraplik uzum','kuru uzum'
GAL.ĜE TIN
'Buyuk sarap'/Iyi sarap
GAL ME- E-DI
Mesedi Ulusu, önderi; rituel  onderi
GAL ME-sE-DI-UT-TU
Uttu mesed'lerinin önderi, ritüelin büyük yöneticisi ("Mesd olmak"?)
GASAN (akk. bēltum, hit. ishassara-).
Sahibe, kıraliçe, çariçe
GEME2 (akk. amtum).
Esire, cariye
ĜE TUG (akk. uznum, hit. istamana-).
Kulak
GI  (akk. qanûm).
Gamış, Kamış
GI.KAK.(Ú.)TAG.GA
Ok
GIG (akk. murum) (hit. İrmaliya) − GIG-ant-
'Karanlığa düşmek', hasta olmak
GÍG (akk. almum, hit. dankui-).
Karanlık; kara, 'gece'
ĜÌR  (akk. sēpum).
Ayak
ĜIsGU.ZA (akk. kussûm).
Taht
GUD (akk. alpum).
öküz
GUD.ÁB (akk. littum).
inek
 
 
GUL (akk. naqārum, hit. walh-).
Yikan, yıkıcı
HAL (akk. bārûm).
Kahin, falcı adam
HI.HI
şimşek
HUL(akk.limmum, hit. idālu).
Kötü
HUL-lu- = idālu
Kötü adam, kötü
HUL-lawah- = idālawah- HUL-lawatar = idālawatar
Kötülük,kötülükler
UR.SAĜ
şehirin başı, kahraman
HUR.SAĜ (akk. hur ānum).
Dağ?
ia(akk. amnum)
Yağ
Ì.DUG.GA ince ,has yağ
Ì.NUN (akk. himētum).
Sütten ede edilen yağ
Ì.UDU
Yağlı koyun
Ì.DU8 (akk. atûm).
'Kapının adamı', 'bekçi'
IBILA (akk. Aplum)
Varis, mirasçi oğul, kişi
IBILA-tar
Mirasçı oğulun tanımı
ÍD (akk. nārum).
Nehir, ırmak
ĜI IG (akk. daltum).
Kapı, şehir girişi
IGI(akk. īnum, hit. Pl. sakuwa-).
Göz
ĜIsIGI.DÙ
'Göz çıkaran ağaç', mızrak
LÚ IGI.DÙ GU KIN
Bir görevli tanımı, 'Igi du guskin' adamı
IGI-zi- = hantezzi-
'Birinci', ('yarışma galibi'?)
IKU (akk. İkûm)
Hem ölçü  birimi, hem de bu ölçü birimine göre büyüklüğü  saptanmış tarla, toprak
IM (akk sārum).
'Rüzgar'
IM(akk. īdum),
'Kil'
IM.GÍD.DA
Bir kolonlu tablet
INIM (akk. awātum, hit. uttar).
Söz, laf,  yapmak, durum
IN.NU.DA (akk. tibnum).
içi boş çubuk, ince kamış


**

Sümer Kısa Sözlügü 3

IRTU(M)
Kehanet
ÌR (akk. wardum).
Esir, köle,hizmetçi
ÌR-ah-
Boyun eğdirmek, köle etmek
“iş” adamı, savaş arabası sürücüsü
IŠ GUŠKIN
“IŠ GUŠKIN adamı, bir görevli türü
ITU (akk. warhum
Ay, takvim ayı
ITU-mi ITU-mi
“Ay’a, ay”, ’bir ay’a, bir ay’
IZI (akk. išātum, hit. pahhur).
Ateş
KUŠKA.DAB
Yular
KUŠKA.DAB.ANŠU Eşeğin yuları
DUGKA.DÙ(.A) (akk. pīhum).
Bira
KA×KAK (akk. appum).
Burun, burnun ucu
KA×U (akk. pûm, hit. āis).
Ağız
KA×UD (akk. šinnum).
Diş
KÁ (akk. bābum, hit. aska-).
Kapı
 KÁ.GAL (akk. abullum).
“Büyük Kapı, şehir girişi
ĜIŠKAK (akk. sikkatum).
Sikke (yere çakılan sabitleyici)
KAL(-ant-)
Genç adam, kahraman
KARAŠ (akk. karāšum, hit. tuzzi-).
Askeri karargah, ordu yeri
KAŠ (akk. šikarum).
Bir içki türü?
KUG.BABBAR (akk. kaspum).
“Gümüş, “beyaz Kug”
URUKUG.BABBAR :
Hattuşa, Hattuşa’nın bir tanımı: “Gümüş şehri”
KUR  (akk. mātum).
“ülke”,” toprak”
KÚR (akk. nakrum, hit. kurur).
Yabancı, düşman
LÚ (akk. awīlum, hit. antuhsa-).
Adam, kişi
LUGAL (akk. šarrum, hit. hassu-).
Adam+büyük=Kıral
MÁŠ (akk. urīum).
Keçi
MUNUS  (akk. sinništum).
Kadın
MU (akk. šattum, hit. wett-).
Sene, yıl
NAM.RA (akk. šallum, hit. arnuwala-)
Savaş esiri, tutsak
TÚGNÍĜ.LÁM (akk. lamahuššum).
Bir cins giyecek (kutsal kişilerin giyeceği olmalı)
NIGA (akk. marûm).
“Yağlı (“Oğul” anlamına da geliyor)
NIR.ĜÁL
Asıl, asaletli
PAP(akk. bēlum) (hit. pahs-).
Sahip, “Papa”, otorite
SAĜ.DU (akk. qaqqadum, hit. harsan-).
“Kafa”,” Baş
SISKUR2 (akk. nīqum).
Sunu, kurban, dua
ŠÀ (akk. libbum, hit. kard-)
Kalp,’ içeri’
ŠE12(akk. kuṣṣum, hit. gimmant-)
KıŞ mevsimi, KıŞ
ŠEŠ(akk. ahum).
Kardeş
ŠU(akk. qātum; hit. kessar-).
El
ŠU.GI (akk. šībum).
Yaşlı (kişi)
TI(hit. huis-)
Yaşam, yaşamak
TUR (akk. sehrum).
çocuk
UD(akk. ūmum, hit. siwatt-).
Gün
UDU (akk. immerum)  
Koyun
UDU.GUKKAL(akk. gukkallum).
iri Kuyruklu koyun
UG7(akk. mâtum).
ölmek
UR.SAĜ (akk. qarrādum).
Kahraman, savasçı
qaqqadum
Kafa,baş
uRU (akk. ālum).
Yerlesim,sehir
dingirUTU (akk Šamaš).
Güneş tanrı
ZAG
Sınır
 
 
**